Organizacje pozarządowe (NGO) odgrywają kluczową rolę w społeczeństwie, realizując misje społeczne, edukacyjne czy ekologiczne. Jednak ich działalność często napotyka na trudności związane z utrzymaniem stabilności finansowej. Poniżej przedstawiamy główne wyzwania, z jakimi borykają się NGO w Polsce, oraz praktyczne wskazówki, jak im sprostać.
1. Zależność od niestabilnych źródeł finansowania
Wiele organizacji opiera swoje budżety na dotacjach i grantach, które są ograniczone czasowo i nie gwarantują ciągłości wsparcia. Taka zależność może prowadzić do nagłych przerw w działalności.
Wskazówka: Dywersyfikuj źródła przychodów. Oprócz dotacji warto rozważyć:
- Działalność odpłatną: Świadczenie usług lub sprzedaż produktów związanych z misją organizacji.
- Kampanie crowdfundingowe: Pozyskiwanie środków od społeczności zainteresowanej działaniami NGO.
- Współpracę z biznesem: Partnerstwa z firmami mogą przynieść zarówno wsparcie finansowe, jak i rzeczowe.
2. Brak rezerw finansowych
W sytuacjach kryzysowych, takich jak opóźnienia w wypłacie dotacji czy nagłe wydatki, brak rezerw może zagrozić funkcjonowaniu organizacji.
Wskazówka: Twórz fundusz rezerwowy. Regularnie odkładaj część przychodów na konto oszczędnościowe, aby zabezpieczyć się przed nieprzewidzianymi wydatkami.
3. Niska świadomość finansowa wśród zarządzających
Niektóre NGO nie posiadają odpowiednich kompetencji w zakresie zarządzania finansami, co prowadzi do błędów budżetowych i nieefektywnego wykorzystania środków.
Wskazówka: Inwestuj w szkolenia z zakresu finansów i zarządzania projektami. Wiedza ta pomoże w lepszym planowaniu i monitorowaniu budżetu.
4. Trudności w pozyskiwaniu stałych darczyńców
Brak stałych źródeł wsparcia od darczyńców indywidualnych czy korporacyjnych utrudnia planowanie długoterminowe.
Wskazówka: Buduj relacje z darczyńcami. Regularnie informuj ich o postępach i sukcesach, organizuj wydarzenia integracyjne oraz oferuj transparentność w raportowaniu finansowym.
5. Konkurencja o ograniczone środki
Wzrost liczby NGO powoduje większą konkurencję o te same źródła finansowania, co może prowadzić do zmniejszenia dostępnych środków dla pojedynczej organizacji.
Wskazówka: Wyróżnij się unikalną propozycją wartości. Skup się na niszowych obszarach działalności, w których Twoja organizacja może być liderem, co zwiększy szanse na pozyskanie funduszy.
Ciekawostki:
- Według raportu Stowarzyszenia Klon/Jawor z 2021 roku, tylko 25% organizacji pozarządowych w Polsce posiadało własne fundusze, które mogły być traktowane jako rezerwy finansowe.
- W 2018 roku współczynnik koncentracji Giniego dla polskiego sektora NGO wyniósł 0,899, co wskazuje na znaczne dysproporcje w przychodach między organizacjami.
- Badania pokazują, że organizacje, które regularnie inwestują w rozwój kompetencji swojego zespołu, mają o 30% większe szanse na stabilne finansowanie.
- Według danych ngo.pl, konkursy grantowe są głównym źródłem finansowania organizacji pozarządowych w Polsce.
- Raport “Kondycja organizacji pozarządowych 2021” wskazuje, że po niemal dwóch latach funkcjonowania w pandemii, 25% organizacji twierdziło, że posiada własne fundusze, które mogą być traktowane jak rezerwy finansowe i wydane na dowolny cel statutowy.
Budowanie stabilności finansowej w NGO to proces wymagający strategicznego podejścia, edukacji oraz elastyczności w dostosowywaniu się do zmieniających się warunków. Wykorzystanie powyższych wskazówek może pomóc organizacjom w osiągnięciu trwałego i zrównoważonego rozwoju.
Źródła:
- Raport Stowarzyszenia Klon/Jawor (2021); źródło: Publicystyka NGO
- Analiza sektora NGO (2018), źródło: Konfederacja IPR
- Wpływ inwestycji w rozwój zespołu na stabilność finansową NGO; źródło: Publicystyka NGO
- Granty jako główne źródło finansowania NGO; źródło: Ngostacja Podcast
- Raport “Kondycja organizacji pozarządowych 2021”; źródło: Fakty NGO
O autorze:
Aleksandra Gawrońska-Klima – Specjalistka ds. pozyskiwania funduszy dla NGO. Od 2012 roku wspieram organizacje pozarządowe w zdobywaniu funduszy z różnorodnych źródeł m.in. unijnych, krajowych i darowizn celowych. Specjalizuję się w tworzeniu skutecznych wniosków grantowych i długofalowej współpracy, która buduje trwały potencjał NGO i wzmacnia ich oddziaływanie.
