Przekazywanie darowizn na rzecz fundacji i organizacji pożytku publicznego to częsta praktyka przedsiębiorstw chcących wspierać inicjatywy społeczne oraz korzystać z przysługujących im ulg podatkowych. Jednak problem pojawia się, gdy organizacja obdarowana prowadzi działalność gospodarczą. Czy w takiej sytuacji darczyńca może odliczyć darowiznę od dochodu? Odpowiedzi na to pytanie poszukiwano w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dyrektora KIS), którą następnie zakwestionował Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) w Poznaniu.
Interpretacja indywidualna z dnia 2 lipca 2024 r. (sygn. 0111-KDIB1-1.4010.242.2024.1.AND)
Spółka komandytowo-akcyjna planowała dokonać darowizny na rzecz Fundacji, która prowadzi działalność pożytku publicznego oraz dodatkowo działalność gospodarczą. Statut Fundacji jasno określał, że wszelkie przychody z działalności gospodarczej są przeznaczane na realizację celów statutowych. W związku z tym Spółka zadała pytanie, czy będzie mogła dokonać odliczenia kwoty przekazanej darowizny od ustalonego dochodu w wysokości nieprzekraczającej 10% dochodu.
Dyrektor KIS uznał, że taka darowizna nie może być odliczona od dochodu. Uzasadnił swoje stanowisko przywołując treść art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT, zgodnie z którym możliwe jest odliczenie darowizn przekazywanych organizacjom pożytku publicznego przy czym podkreślił, że zgodnie z art. 3 ust 2 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie organizacjami pozarządowymi są m.in. osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, w tym fundacje, niedziałające w celu osiągnięcia zysku.
Zdaniem dyrektora KIS organizacja prowadząca działalność gospodarczą – nawet jeśli jej celem jest finansowanie działalności statutowej – nie spełnia warunku niedziałania w celu osiągnięcia zysku. Podkreślił przy tym, że działalność gospodarcza jest z definicji działalnością zarobkową i niezależnie od tego, na co przeznaczane są dochody, Fundacja nie kwalifikuje się jako organizacja uprawniona do otrzymywania darowizn podlegających odliczeniu.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 5 grudnia 2024 r. (sygn. I SA/Po 528/24)
WSA w Poznaniu nie zgodził się z dyrektorem KIS i uchylił zaskarżoną interpretację. Poniżej prezentujemy uzasadnienie:
Zdaniem Sądu, DKIS wywiódł z treści analizowanych przepisów błędne wnioski: w art. 3 ust. 2 u.d.p.p.i.w. mowa jest o warunku niedziałania w celu osiągnięcia zysku. Ustawodawca nie odnosi się więc do poszczególnych przejawów działalności podmiotów wskazanych w tym przepisie ani sposobu, w jaki one działają, lecz oczekuje, by podmioty te nie działały w celu osiągania zysku. Z definicji fundacji wynika, że do jej istoty nie należy działanie w celu osiągnięcia zysku, lecz w celu realizacji stosownych zadań – celów społecznie lub gospodarczo użytecznych. Ustawodawca w art. 3 ust. 2 u.d.p.p.i.w. sformułował wymóg niedziałania w celu osiągnięcia zysku, a nie nieprowadzenia działalności gospodarczej i bez wątpienia było to działanie zamierzone. Ocenę co do tego, czy dany podmiot działa w celu osiągnięcia zysku, należy przeprowadzić w sposób kompleksowy, tj. przy uwzględnieniu istoty danego podmiotu i prowadzonej przezeń działalności i celu tej działalności, a nie przez pryzmat sposobu, w jaki ten cel podmiot osiąga. W przypadku stowarzyszeń i fundacji cel zarobkowy, rozumiany jako nastawienie na osiągnięcie zysku, którym można swobodne dysponować, jest wykluczony z ustawowej istoty tych podmiotów. Nadrzędnym celem fundacji jest realizowanie określonych pożądanych społecznie zadań, a nie osiąganie zysków.
Potwierdzeniem powyższego stanowiska jest także dalsza część przepisu art. 3 u.d.p.p.i.w., tj. ust. 3 tego przepisu, w którym także znajdują się podmioty, na rzecz których można dokonać darowizny umożliwiającej obniżenie podstawy opodatkowania na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.p. Podkreślić należy, że także darowizny dokonane na rzecz tych podmiotów podlegają uwzględnieniu w trybie art. 18 ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.p., jeśli tylko nie działają one w celu osiągnięcia zysku oraz przeznaczają całość dochodu na realizację celów statutowych. Nie może budzić wątpliwości, że ten fragment analizowanego przepisu w sposób jednoznaczny podważa stanowisko organu, że prowadzenie działalności gospodarczej wyklucza możliwość zaliczenie do podmiotu, o których mowa w art. 3 ust. 3 u.d.p.p.i.w. Skoro spółki prawa handlowego, których co do zasady celem jest prowadzenie działalności gospodarczej, mogą zostać uznane za podmioty niedziałające w celu osiągnięcia zysku, to należy przyznać rację skarżącej, że fakt prowadzenia działalności gospodarczej nie przesądza, że mamy do czynienia z podmiotem działającym w celu osiągnięcia zysku. Aby dokonać oceny działalności danego podmiotu pod kątem definicji zawartej w art. 3 ust. 2 i 3 u.d.p.p.i.w. nie jest wystarczające ograniczenie się do stwierdzenia, że podmiot prowadzi działalność gospodarczą. Istotne jest, czy celem tego podmiotu jest osiąganie zysku, czy inny jest cel danego podmiotu. Zatem Sąd podziela zarzut naruszenia prawa materialnego.
Wyrok WSA w Poznaniu przynosi ulgę podatnikom, którzy obawiali się, że darowizny przekazane na rzecz organizacji prowadzącej działalność gospodarczą nie podlegają odliczeniu od dochodu.
Podatnicy mogą więc spokojnie przekazywać darowizny na fundacje prowadzące działalność gospodarczą, o ile fundacja ta rzeczywiście działa w sferze pożytku publicznego i przeznacza środki na działalność statutową.
O autorze:
Paulina Szulc jest kwalifikowanym doradcą podatkowym i specjalistką w dziedzinie podatku dochodowego od osób prawnych. Oferuje szeroką wiedzę oraz umiejętność interpretacji przepisów prawa, co jest kluczowe w prawidłowym i terminowym wypełnianiu obowiązków podatkowych. Jest współtwórczynią kursów dotyczących opodatkowania organizacji pozarządowych, w których łączy swoją wiedzę z praktycznym podejściem do kwestii podatkowych.
